W Nowej Kaledonii Manuel Valls wzywa do wykorzystania „historycznej szansy” jaką daje Porozumienie Bougival

„Porozumienie Bougival to historyczna szansa, skorzystajcie z niej” – oświadczył w środę 20 sierpnia minister ds. terytoriów zamorskich Manuel Valls przed Senatem Zwyczajowym Nowej Kaledonii, mówiąc , że jest „przekonany, iż nie ma wiarygodnej alternatywy” dla tego dokumentu dotyczącego przyszłości terytorium, podpisanego w lipcu , ale osłabionego przez odrzucenie przez separatystów z Socjalistycznego Frontu Wyzwolenia Narodowego Kanaków (FLNKS).

Przewodniczący Senatu Zwyczajowego, Eloi Gowé, uznał, że „pilne jest, zainspirowane tymi półporażkami [Bougivala i Devy w maju], zaproponowanie nowych ram dyskusji i nowego podejścia” .

Minister ds. zagranicznych spotkał się następnie za zamkniętymi drzwiami z delegacją FLNKS, głównego ruchu niepodległościowego Nowej Kaledonii, który w zeszłym tygodniu odrzucił porozumienie z Bougival. Dyskusja trwała dwie i pół godziny. Po wyjściu delegacja, złożona z członków biura politycznego Frontu, odmówiła złożenia oświadczenia. Musi najpierw zgłosić się do przewodniczącego ruchu, Christiana Teina, który jest odpowiedzialny za „nadzorowanie rozmów z państwem”, ale podlega nadzorowi sądowemu i ma zakaz wjazdu na Nową Kaledonię.

Porozumienie Bougival (Yvelines), zawarte 12 lipca po kilkudniowych negocjacjach między państwem, ruchem niepodległościowym i lojalistami, przewiduje utworzenie państwa Nowej Kaledonii z własną narodowością, które mogłoby uzyskać szereg suwerennych uprawnień, pozostając jednocześnie zapisane w Konstytucji Francji.

Poparcie dla tej inicjatywy wyraził cały obóz przeciwników niepodległości, Oceanian Awakening – kluczowa partia opowiadająca się za stanowiskiem „ani to, ani to” – a także zwolennicy niepodległości Palikę i Postępowy Związek Melanezji (UPM), którzy rok temu zdystansowali się od FLNKS. Jednak została ona odrzucona przez ten ostatni, który pozostaje głównym ruchem niepodległościowym na tym terytorium.

Przed opuszczeniem Paryża Manuel Valls ostrzegał, że „bez porozumienia, bez stabilności politycznej nie będzie nabywców niklu, niedobór pracowników służby zdrowia będzie się utrzymywał, a nierówności będą się pogłębiać” na francuskim terytorium Pacyfiku.

W odpowiedzi FLNKS w komunikacie prasowym potępił „lekcje odpowiedzialności” udzielone przez państwo i stwierdził, że minister terytoriów zamorskich angażuje się w „walkę o władzę (...) , podczas gdy kraj od kilku lat jest podtrzymywany przy życiu, a nierówności od dziesięcioleci jedynie się pogłębiają” .

Wizyta ministra ma miejsce w czasie zamieszek w maju 2024 r., wywołanych proponowaną reformą wyborczą. W ich wyniku zginęło 14 osób, a Nowa Kaledonia poniosła straty w wysokości ponad dwóch miliardów euro i straciła co najmniej 10% PKB.